آموزش مقدماتی صخره نوردی

فرود (To Abseil,To Rappel)              

بازگشت از بالای سنگ به سمت پايين با طناب با استفاده يا بدون استفاده از ابزار را فرود می گويند . فرود دارای انواع مختلفی است كه در ذیل به شرح چند نوع از معروفترين آنها می پردازيم.

فرود طبيعی

در اين فرود بدن بايد فاصله مناسبی با سنگ داشته باشد، تا بتوان ديد مناسبی برای انتخاب گيره ها داشت. بعد از استقرا كامل روی گيره ها، بدن به حالت نشسته يا ايستاده (بستگی به شرايط شيب و سختي مسير دارد)

و همزمان با آن دست ها به حالت كشيده در می آيد. در اين زمان دو حالت ممكن است پيش آيد، ابتدا دست گيره های پائين تری را انتخاب می كنيم

و بعد پا را روی گيره های پايينی قرار می دهيم تا به انتها ، يا اين كه پا را روی گيره های پايين قرار می دهيم و بعد برای دست ها گيره های پایين تر مناسب را انتخاب می كنيم.

فرود مصنوعی

در اين فرود، ديگر از گيره ها استفاده نمی كنيم بلكه از ابزارهای مخصوص فرود مانند هشت فرود و… كمک می گيريم. در اين روش تمام وزن ما بر روی طناب و ابزارهای فرود است . اين فرود در عين سادگی (و گاهی اوقات مفرح بودن) می تواند بسيار خطرناک باشد، فرود با ابزار دارای انواع مختلفی است كه در ذيل به چند نوع پايه آن اشاره می شود.

فرود با كارابين و صندلی

در اين روش سنگنورد در حقيقت بر روی طناب سوار است و بخاطرهمين امر می تواند از سطوح مشكلی مانند شيب های منفی و كلاهک ها راحت تر فرود بيايد. اساس كار اين روش بر مبنای افزايش سطح اصطكاک بين كارابين وصندلی است.

فرود با كارابين و صندلی قدم به قدم

1 – صندلی سنگنوردی را می پوشيم و كاربينی پيچ دار را به آن متصل می كنيم ( مكان اتصال بنا به نوع صندلی فرق دارد ولی رد كردن كارابين از هر دو حلقه صندلی توصيه می شود).

2 – طناب را در يكی از دو طرف بدن قرار می دهيم ( در طرف مخالف دست ترمز گيرنده)

3 – طناب را بلند كرده به طور ساده در داخل كارابين قرار می دهيم و سپس آن را روی شانه می اندازيم.

4 – امتداد طناب را از پشت گرفته و با دست ترمز می گيريم (شصت به طرف پايين).

5 – در فضا قرار می گيريم و خلاصی طناب را از بين می بريم.

6 – بدن كمی به سمت دست ترمز كننده متمايل می شود.

7 – پای بالا در راستای سنگ و پای پايين زير آن قرار می گيرد حالت پاها در اين صورت به شكل حرف L خواهد بود (پاها را به اندازه عرض شانه باز می كنيم)

8 – برای قفل كردن دست ترمز را از آرنج خم و به سمت سينه می آوريم و طناب را محكم می گيريم.

چند توصیه :

در فرود با کارابین و صندلی ، پاها به صورت L هم قرار می گیرد ، به طوری که پای تعادل در راستای مسیر فرود و پای باردار عمود بر مسیر فرود باشد.

برای توقف کردن یا کم کردن سرعت ، دست ترمز ( دستی که طناب را از پشت بدن گرفته ) را به جلو می آوریم تا با ایجاد شکست در طناب بر روی بدن ، سرعت حرکت را کم کنیم . بدن نیز در این حالت رو به سنگ ( مسیر فرود ) قرار می گیرد.

فرود با هشت فرود و صندلی

نحوه انداختن طناب به داخل هشت فرود

• هميشه هشت فرود را از سوراخ بزرگ آن به كاربين می اندازيم و به كنار صندلی آويزان می كنيم و هنگامی كه می خواهيم فرود را آغاز كنيم:

• بدون درآوردن هشت فرود از كارابين ، ابتدا كارابين را به صندلی متصل می نماييم.

• بعد طناب را از حلقه بزرگ هشت فرود عبور می دهيم.

• آن گاه هشت فرود را از حلقه كوچک به كارابين صندلی متصل می كنيم. در اين روش هشت فرود هيچ گاه آزاد نمی ماند.

1 – طناب را در يک طرف بدن قرار می دهيم (در طرف دست ترمز)

2 – طناب را از هشت فرود رد می كنيم.

3 – در فضا خلاصی طناب را می گيريم.

چند توصيه

• در فرود هشت بدن رو به سنگ بوده و پاها عمود بر سنگ می باشد و شصت دست ترمز رو به بالاست پاها به اندازه عرض شانه ها باز می شود.

• در هر دو نوع فرود دست تعادل روی طناب بالايی گرفته می شود.

حتماً با حمايت ومشخص كردن دست ترمز – هدايت و مشخص كردن پای باردار و زاويه بدن بر روی سنگ، فرود را انجام دهید.

انگشت شست رو به بالا

نکته : حمايت در فرود يک اصل مهم است و در دو تصوير اين بخش، فقط به خاطر مشخص و واضح نمودن حالت فرود از ترسيم حمايت خودداری شده است.

شما گاهی در حين فرود بايد به دلايلی متوقف شوید، برای اين كار هشت فرود را می توان اصطلاحاً قفل نمود.

نکته : در حين فرود با هشت فرود بايد با روش گره پروسيک از بالاتر خود را حمايت نمايد.

روش پروسيک بالای هشت فرود

هشت فرود را به صندلي متصل می كنيم.

بالای هشت فرود يک گره پروسيک می زنيم و طنابچه آن را با يک كارابين پيچ دار به صندلی متصل می كنيم.

فاصله گره تا هشت فرود بايد به اندازه ای باشد كه گره به داخل هشت نرود. معمولاً به اندازه يک دست نيمه باز.

معمولاً مكان های تمرينی سنگنوردی و آن هم در روزهای تعطيل ، پرتردد، شلوغ بوده و پای هر مسير عده ای يا به انتظار صعود يا به تماشای آن نشسته و مشغول گفتگو هستند. اين مسئله در بدو امر به نظر بدون اشكال می آيد. اما اشكال از جايی شروع می شود كه حمايت چی نيز تمركز و حواس خود را از دست بدهد و به جای توجه به صعود كننده ، درگير مسائل محيط پيرامون خود شود.

حمايت چي ای كه به جای نگاه كردن به صعود كننده با ديگران صحبت كند يا حواسش پرت باشد ( مثلا در پی گوش دادن نوار داخل واکمن خود باشد ) يا در پی راهنمايی ديگران باعث تزلزل و حواس پرتی و احياناً به خطر افتادن جان صعود كننده می شود.

به خاطر بسپاريم كه شلوغی و در هم ريختگی پای مسير صعود، می تواند باعث گير كردن طناب و گره خوردن آن شود. ضمن اين كه صعود كننده نيز تمركز خود را از دست خواهد داد. همچنين مانع ارتباط مناسب صعود كننده با حمايت چی می شود. در مكان هايی كه مسيرهای صعود نزديک به يكديگر است، امكان دارد حمايت چی به اشتباه خواسته صعود كننده ديگری را انجام دهد و مثلاً به جای دادن طناب آن را فيكس كند ! در اين گونه مكان ها بهتر است هر دو نفر از كلمات قراردادی و كاملاً مشخص برای يكديگر استفاده كنند و حتماً اول اسم حمايت چی گفته شود و بعد فرمانی كه مورد نظر است.

بهتر است هنگام حمايت محدوده ای به وسعت 2 متر در 2 متر، اطراف حمايت چی كاملاً خالی باشد تا او بتواند با دقت به كار خود بپردازد.

در بسياری از كلاس های كارآموزي بر اين امر تكيه می شود كه حمايت چی نبايد با ديگران صحبت كند وحتی اگر مار او را گزيد نبايد تكان بخورد. هر چند اين امر در واقعيت بسيار سخت است. اما دقت به روند صعود و كنترل به موقع طناب، حداقل انتظاری است كه از يک حمايت چی می رود.

بی شک يک حمايت چی با حواس جمع، بهترين قوت قلب برای صعود كننده است. زيرا صعود كننده به راحتی می تواند با او ارتباط برقرار كند و انتظار عكس العمل های مناسب را از او داشته باشد.

تعريف كُرده :

به دو يا حداكثر سه نفری كه با همكاری يكديگر و با استفاده از يک طناب، قصد عبور از مسيری

با التزام انجام كار فنی را داشته باشند، كرده می گويند.

روش های صعود كُرده ای :

1 – ضربدری : پس از صعود يک طول طناب جای نفر اول با نفر دوم عوض می شود. همين طور تا به آخر مسير.

2 – ثابت: نفر دوم تا انتهای مسير صعود نفر اول باقی می ماند.

صعود آزاد (طبيعی) :

به صعودی می گويند كه سنگنورد هنگام صعود و جابه جايی وزن بدن تنها

از گيره ها و عوارض موجود روی مسير استفاده نمايد و ابزار، تنها نقش حمايتی را برعهده داشته باشد.

صعود مصنوعي در آموزش مقدماتی صخره نوردی :

صعودی است كه وزن سنگنورد بر روی ابزار منتقل می شود

و با كمک لوازم فنی صعود مسير ممكن می شود و باید در آموزش مقدماتی صخره نوردی به آن پرداخت

                                                     

 درجه بندی

سامانه اعشاری يوسه ميتی از 6 كلاس تشكيل شده است كه رده 5 آن مخصوص سنگنوردی طبيعی است.

• كلاس 1 ( class I): مسير معمولی

• كلاس 2 class II): )مسير معمولی كه ممكن است در جاهايی از دست برای حفظ تعادل استفاده شود.

• كلاس 3 class III): )مسيری كه برای طی آن بايد از گيره ها استفاده كرد.

• كلاس 4 (class IV): صعود بر روی سنگ های صاف و كمابيش عمودی با گيره هايی نه چندان بزرگ. سقوط در اين مسيرهاخطرناک است و افراد كم تجربه احتياج به حمايت دارند. بهتر است طناب و لوازم حمايتی نيز به همراه داشته باشيم تا در صورت نياز از آن استفاده كنيم.

• كلاس 5 (class V ): هر گونه صعودی كه از ابتدا احتياج به استفاده از طناب و لوازم فنی داشته باشد

در اين رده قرار می گيرد. اين رده خود از زير رده هايی تشكيل شده است . اين زير رده ها از شماره 1/5 شروع و تا 15/5 ادامه می يابد.

• كلاس 6 (class VI) :‌سنگنوردی مصنوعی كه خود شامل زير رده های A0 تا A5 است.

انداختن طناب به داخل كارابين :

1 – كارابين را با انگشت ميانی نگاه داشته و طناب را با انگشت اشاره و شصت به داخل كارابين بياندازيد.

2 – كارابين را با شصت نگاه داشته و با انگشت اشاره و ميانی طناب را به داخل آن بياندازيد.

3 – در يک سقوط، طناب ممكن است حالت حلقه به خود بگيرد و چنان عمل كند كه با فشار به زبانه كارابين آن را باز كند به خاطر اجتناب از همين موضوع است كه همواره انداختن طناب به روش و جهت درست در داخل كارابين بايد مدنظر شما باشد .

4 – طناب بايد همواره از پشت به سمت جلوی كارابين عبور كرده باشد. ضمناً توجه كنيد اسلينگ و كارابين ديگر به درستی بر روی حمايت ميانی قرار گرفته باشد.

عدم رعايت اين نكات می تواند به بروز حوادث جبران ناپذير منجر شود در آموزش مقدماتی صخره نوردی که باید آموخت

5 – اگر جهت صعود مورب و يا به صورت عرضی باشد، دهانه كارابين بايد در جهت عكس مسير صعود قرار گيرد. در غير اين صورت امكان بازشدن كارابين به هنگام سقوط وجود دارد.

هنگامی كه طناب را به صورت درست و در جهت مناسب

به داخل كارابين انداختيم،

بايد به ياد داشته باشيم كه در صورتی مي توان از تمام توان كارابين استفاده كرد كه :

• دهانه آن به خوبی بسته شده باشد . زيرا بعضی از كارابين ها به علت فرسودگی يا عوامل ديگر به خوبی بسته نمی شوند.

• نيروی وارد بر كارابين دقيقاً در راستای طولی كارابين وارد شود.

6 – همان گونه كه در شكل سمت راست می بينيد، عوارض موجود در مسير بر حالت قرارگيری كارابين اثر گذاشته و باعث كم شدن مقاومت آن می گردد.

7 – اعمال هر گونه نيرويی در راستای غير از محور طولی كارابين، مقاومت آن را پايين می آورد.

چند نکته حیاتی

هنگام صعود هیچگاه طناب نباید بین پای صعود کننده قرار بگیرد

دقت به این مسله باعث می شود که در صورت سقوط ، بدن او در حالت مناسب قرار بگیرد

اما عدم توجه به این موضوع باعث بر هم خوردن تعادل و در نتیجه اصابت سر با سنگ می شود

صعود کرده ای قدم به قدم

نفر اول با شروع حركت خود در

فواصل معين، حمايت های

ميانی را برپا نموده يا از ميانی های آماده مسير سود می جويد.

او مسير را تا كارگاه ادامه می دهد. سپس وی نفر دوم را حمايت می كند

تا به او ملحق شود. از اين كارگاه، متناسب با روش صعود خود نفر اول يا نفردوم حركت را ادامه می دهند.

فاصله حمايت های ميانی در آموزش مقدماتی صخره نوردی

معمولاً اولين حمايت ميانی در ارتفاع 5/1 تا 2 متری نصب می شود. ميانی دوم بايد در فاصله ای كمتر از نصف فاصله ميانی اول تا زمين نصب شود. ميانی بعدی هم با رعايت اين امر در فاصله ای كمتر از نصف فاصله ميانی دوم از زمين نصب شود.

صعود كُرده ای :

1 – هنگامی كه سرطناب به كارگاه می رسد و كارگاه فاقد تسمه يا زنجير است بايد اول خود حمايت خود را به یکی از رول ها متصل كند. بهتر است از گره خود حمايت برای اين كار استفاده شود.

2 – سپس با انداختن يک تسمه به هر دو رول يا نقطه حمايتی، يک كارابين پيچ دار را به آن وصل می نمايد.

3 – سپس نفر دوم را با يک ابزار حمايت (فرضاً ( Grigri يا گره حمايت، حمايت می كند.

4 – با رسيدن نفر دوم به كارگاه، ابتدا او با يک اسلينگ خود را به كارگاه متصل می كند (خود حمايت). سپس حمايت چی ابزار حمايت را به صندلی خود وصل می نمايد.

5 – با اعلام آمادگی حمايت چی ، صعود كننده به صعود خود ادامه می دهد.

همان گونه كه ذكر شد ابزار متنوعی در سنگنوردی وجود دارد كه Grigri جزو اين ابزار است.

اين وسيله به طور خودكار چفت شونده عمل می كند و برای حمايت صعود كننده وسيله پركاربردی است در آموزش مقدماتی صخره نوردی